Վարձիա․ Ստորգետնյա թագավորություն
Վրաստանի Ջավախքում՝ բնության հնագույն խորդուբորդ գրկում, հողը շշնջում է անցյալ դարերի գաղտնիքները։ Քարանձավային Վարձիա քաղաքը, որի մասին պատրաստվում եմ պատմել մարդկային ջանքերի և բնության գրկում հմայող ստեղծագործություն է։ Կարծես պատմությունն ինքն է փորագրել այս հրաշքը բնության սրտում՝ յուրաքանչյուր փշրված ժայռը պատմում է քաղաքակրթության ճկունության և ստեղծագործության մասին:
12-րդ դարում հիմնադրված քարանձավային քաղաք Վարձիան Վրաստանի ամենակարևոր և տպավորիչ պատմական հուշարձաններից մեկն է։
Վարձիան դուրս է գալիս ժայռերից, ինչպես երազը, որը հյուսված է երկրի բուն հյուսվածքին: Ավելի ուշադիր զննելուց հետո քարանձավները բացահայտում են իրենց գաղտնիքները: Ոմանք բնակավայրեր են, որտեղ ապաստան ու սրբավայր են գտել սերունդները: Մյուսները՝ նուրբ որմնանկարներով զարդարված մատուռներ, որտեղ դեռևս օդում մնում են ժամանակի ընթացքում շշնջացող աղոթքները, ու անբացատրելի մթնոլորտ, որը կապում է ներկան հավատքի հեռավոր արձագանքներին: Միահյուսված թունելներն ու սանդուղքները առեղծվածի զգացում են առաջացնում՝ կոչ անելով բացահայտել Վարձիայի լաբիրինթոսային դասավորության հանելուկը:
Ստորգետնյա թագավորությունը փորված էր թեթև տուֆի ժայռերի մեջ։ Նրա մայրը Էրուշեթի լեռն է։ Քաղաքը գտնվում է ծովի մակարդակից 1300 մ բարձրության վրա։ Հսկայական նախագիծը սկսվել է ինը դար առաջ՝ Գեորգ III թագավորի, իսկ հետո նրա իրավահաջորդի՝ մեզ ավելի հայտնի Թամար թագուհու օրոք։ Նման ահռելի գործը սկսվել է ոչ միայն քմահաճույքով. քաղաքը պետք էր ապաստան դառնար թշնամու հարձակումների դեպքում։ Վարձիայի քարանձավներում կարող էր թաքնվել քսան հազար մարդ։ Պարզապես պատկերացրեք՝ տասներեք կամ ութ հարկ, որոնք միմյանց հետ կապված են անցումների և միջանցքների բարդ համակարգով։
Թամար թագուհին, որոշ ժամանակ անցկացրեl է Վարձիայում՝ աղոթելով՝ ճանապարհելով իր ամուսնուն սելջուկների հետ ճակատամարտի, որից նա հաղթանակած է վերադարձել։
Վարձիան իր ծաղկման ժամանակաշրջանում «անտեսանելի քաղաք» էր. այն, ինչ այժմ երևում է Կուրի ափերից, տեսադաշտից թաքնված էր ժայռի արտաքին պատով, որը հետագայում փլուզվեց ուժեղ երկրաշարժի (1283 թվականին) հետևանքով և մերկացրեց «ներսը»։ Վանքային համալիրի կենտրոնական մասում գտնվում է գլխավոր տաճարը` նվիրված Աստվածամորը։ Պատերին կան նկարներ, այդ թվում Գևորգ III թագավորի և Թամար թագուհու նկարները, որոնք արվել են 1180-ական թվականներին։
Ուշադրություն
Վարձիայի զբոսաշրջային երթուղին կահավորված է և բավականին անվտանգ՝ պաշտպանիչ պատնեշներ, ճաղավանդակներ, բազրիքներ։ Բայց այնուամենայնիվ, կան հատվածներ, որտեղ դուք լիովին կզգաք, թե ինչ է նշանակում «քայլել անդունդի եզրով»: Պետք չէ շեղվել սահմանված երթուղուց՝ մոտակա հիվանդանոցը շատ հեռու է 🙂
Ինչպե՞ս հասնել
Ախալքալաքից ավտոբուսները մեկնում են օրը 4 անգամ՝ առաջինը 10:30-ին, այնուհետև 12:20-ին,16:00-ին և վերջինը՝ 17:30-ին: Լավագույնն է առաջին երթուղայինով հասնել, ցանկացողները շատ են, ուստի նախօրոք եկեք միկրոավտոբուսի մոտ և նստեք: Բացի այդ, երթևեկության ժամերը կարող են փոխվել, իսկ ավտոբուսները կարող են ուշանալ: Ուղևորությունից առաջ ստուգեք բոլոր մանրամասները ավտոկայանում: Տոմսի արժեքը 6-10 լարի է։ Հակառակ ուղղությամբ վերջին ավտոբուսը մեկնում է 15:00-ին։
Աշխատանքային ժամերը և գները
Վարձիա քարանձավային քաղաքի աշխատանքային ժամերը՝ ամեն օր, շաբաթը յոթ օր, ժամը 10:00-19:00: Մուտքի տոմսի արժեքը 15 լարի է։
