Ինչո՞ւ այցելել Մեծամոր պատմահնագիտական արգելոց-թանգարան, կներկայացնեմ ընդամենը մի քանի կետ:
——————————————————————————————
Հայաստանի հնագիտական հուշարձանների շարքում Մեծամորն առանձնանում է պաշտամունքային կոթողներով ու շինություն-համալիրներով:
1960-1980-ական թթ. միջնաբերդի հյուսիս-արևմտյան հատվածում պեղված տաճարային համալիրն իր չափերով ու կառուցվածքով մինչ օրս եզակի է Հայաստանի հնագիտական հուշարձանների մեջ:
1963 թվականին մի խումբ հնագետներ գալիս են այստեղ հնավայր ուսումնասիրելու նպատակով։ Արշավախմբում ընդգրկված Կորյուն Մկրտչյանի ուշադրությունը գրավում է հնավայրի տարածքով մեկ սփռված մետաղի թափոնները։
Նրանցից մեկի քիմիական վերլուծությունից պարզ է դառնում, որ հնագույն մարդը մթա․ 2-րդ հազարմյակի երկրորդ քառորդից սկսած սկսել է մշակել մետաղ։ Պղնձին խառնել են մկնդեղ, ստացել են բրոնզ, այնուհետև մեծ հորերի մեջ կավից շաղախ պատրաստել, բարձրորակ կավին ավելացրել աղացած կենդանու ոսկորի մնացորդներ, և ահա պատրաստի բրիկետներ։