«Լեռնային կղզի»․ Միակն իր տեսակի մեջ
Լեռները միշտ ոգեշնչել և գրավել են մարդկանց: Խորհրդավոր հսկաներ, շունչը կտրող գեղեցիկ տեսարաններ: Այն գիրքը, որի մասին պատրաստվում եմ պատմել պարունակում է փաստեր Հայկական լեռնաշխարհի լեռների մասին։ Լեռնային առասպելներ, որոնք դարեր շարունակ մեզ են հասել, երթուղիներ դեպի ամենահայտնի գագաթները և բազմաթիվ ցնցող լուսանկարներ, որոնք կօգնեն քեզ վայելել լեռների անհավատալի գեղեցկությունը: Լեռնագնացությունը, թերևս, ամենառոմանտիկ սպորտաձևն է համարվում: Սակայն այս ամենի հետևում ահռելի դժվարությունների հաղթահարումն է։ «Լեռնային կղզի» գիրքը նման դժվարությունների արդյունք է։ Գրքում տեղ գտած բոլոր լեռներն են սեփական, քայլարշավային փորձով «բացահայտվել», իսկ արդեն բազմաթիվ աղբյուրներ էլ համեմել են տեղեկությունները։
Գրքի հեղինակ, Armenian Geographic նախագծի հիմնադիր, արշավորդ ու լեռնագնաց Տիգրան Վարագը դեռևս առաջին գիրքը թողարկելուց էր ասել, որ hաջորդ՝ «Լեռնային կղզի» գիրքն ավելի ամբողջական կլինի։ -Հասկացա, առանց Հայկական Լեռնաշխարհը ներկայացնելու՝ Հայաստանի Հանրապետությունը շատ կիսատ է, հատկապես մեր ամբողջ պատմությունը, լեռների մասին պատմական տվյալները գրեթե ամբողջությամբ Արևմտյան Հայաստանում են։ Նկատած կլինեք, որ մեզ հասած լեռների մասին ավանդույթները, լեգենդներն ու պատմությունները այդ կողմի վրա են։ Գիրքը լինելու է երկու մասից, մի մասը կպատմի Արևմտյան Հայաստանի լեռների մասին, մյուսը՝ նույն այս գիրքն է լրամշակված տարբերակով։
Ներկայացնում եմ Տիգրանի հարցազրույցը մոնոլոգի տեսքով․
Արձագանք
Արձագանքները սպասվածից ավելին էին։ Գիրք ձեռք բերած անձինք առանց որևէ խնդրանքի սոցիալական էջերում գրառումներ էին անում և իրենց ընկերներին խորհուրդ տալիս գնել գիրքը։ Ինձ համար շատ կարևոր էր։ Այլ է, երբ ինքդ ես ասում լավն է, այլ է, երբ ուրիշն է գնում ու գրում, որ լավն է։ Պատկերացրու, այնքան է իրեն դուր եկել, որ ցանկանում է ուրիշն էլ ունենա։
«Լեռնային կղզի»-ն միակն է հայոց պատմության մեջ
Վերջերս եմ բացահայտել, նախկինում այդ ուղղությամբ չէի մտածել։ Հազարամյա հայոց պատմության ընթացքում ինչի մասին ասես գիրք եղել է, սակայն լինելով լեռային երկիր, լեռների մասին գիրք չենք ունեցել։ «Լեռնային կղզի»-ն միակն է հայոց պատմության մեջ, որը նվիրված է լեռներին։ Իհարկե, եղել են գրքեր, որտեղ անդրադարձել են լեռների ընդհանուր ֆիզիկա-աշխարհագրական բնութագրին․ գետեր, լճեր, սակայն լեռնագագաթների մասին մասնագիտացված բովանդակություն չի եղել։ Գիրքը դրանով է յուրահատուկ։
Հայաստանի սահմաններից այն կողմ
Գիրքը երկլեզու է՝ հայերեն և անգլերեն։ Ի սկզբանե նախատեսված էր, որ այն պետք է «ճանապարհորդի» Հայաստանի սահմաններից դուրս։ Աշխարհում լեռներով հետաքրքրվող մարդիկ շատ են, անգլերեն բովանդակությունը նրանց համար է, որպեսզի ընթեռնելի լինի։
Գիրքը «ճանապարհորդում» է
Մի շարք դպրոցներ արդեն իսկ ձեռք են բերել «Լեռնային կղզի»-ն։ Գրադարանում կլինի, երեխաներն էլ կօգտվեն։(հեղ․ նախորդ հարցազրույցին Տիգրանը կիսվել էր․- Ցանկությունս հետևյալն է, որպեսզի գրքերը հայտնվեն գրադարաներում ինչպես Երևանի այնպես էլ մարզերի։ Կոմերցիոն նպատակ չեմ հետապնդում)։ Գյումրի, Կապան, Եղեգնաձոր, Վանաձոր, Խնձորեսկ, Դիլիջան․․․ Շատ տարբեր մարզերից են գնել և ոչ միայն՝ ուղարկել ենք ԱՄՆ, նաև Կանադա։
Նման գրքի պահանջ ունեի
Ինքս նման գրքի պահանջ ունեի․․․ Երբ հետաքրքրվում էի լեռներով, փնտրում և տարբեր տեղերից կծկտուր տեղեկություններ էի գտնում լեռների մասին։ Փորձեցի այդ ամբողջը հավաքագրել մի տեղում, ու եթե, ինչ-որ մեկը ցանկանում է լեռների մասին տեղեկություն ստանալ կարող է այստեղից օգտվել։ Տարիների ընթացքում, որքանը հնարավոր էր հավաքագրել եմ։ Առասպելների գրքեր, կորդինատներ, հին, պատմական անուններ, վերագտել և ներկայացրել եմ գրքում։ Նույն ճանապարհը, որով ես եմ անցել, այլևս հարկավոր չէ անցնել, գրքում ամեն ինչ առկա է։ Ապագայում դեռ շատ աշխատանք կա անելու։ Հայկական լեռնաշխարհի լեռների մասին տեղեկության միայն մի հատվածն է։ Աղբյուրներ կան, որոնք դեռ կարելի է հավաքագրել։
Վախթանգ Անանյանի գրքերի շնորհիվ գտա բնություն
Մանկությունս անցել է Երևանում, գյուղ չունեինք։ Մի քանի սերունդ քաղաքաբնակ ենք։ Բնության հետ կապ չկար, անդադար ծնողներիս հարցնում էի․ -Ինչո՞ւ մենք գյուղ չունենք։ Ամառային արձակուրդներին բակի երեխաները գյուղ էին գնում հանգստանալու, իսկ հետո՝ պատմում։ Ես ձանձրանում էի Երևանում, հետաքրքիր չէր։ Դպրոցական հանձնարարություններից Վախթանգ Անանյանի գրքերը բացահայտեցի։ Նրա շնորհիվ գտա բնություն։ Կլանված էի ընթերցում, ամեն նախադասության հետ ապրում էի։
10 տարիների աշխատանք
10 տարիների աշխատանք է։ Եվ այն միայն գրասենյակում չի ստեղծվել։ Գրքում տեղ գտած բոլոր գագաթների վրա եղել ենք։ Ընտրվել են այն լուսանկարները, որոնք ամենից շատն են արտահայտում լեռան պատմությունը։ Լուսանկարները, ոչ թե ստորոտից են, այլև գագաթից, ճանապարհից, վերելքից: Փորձել եմ ներկայացնել ընթացք։
Հնաոճ շապիկ
Գրքի տպագրությունը բանակի զորացրվելու նման էր, երբ ծառայության ամբողջ ընթացքում մտածում ես, որ նրա ավարտին սիրտդ ուրախությունից կկանգնի, իսկ արդեն ավարտին՝ վաղուց սովորական մի բան է, քանի որ այդպես էլ պիտի լիներ։
Ցանկանում էի, որ գիրքն արտաքինից լուրջ և հնաոճ տեսք ունենար։ Երբ շապիկը տեսա, հասկացա, որ այն է, ինչ ուզում էի։ Եթե վերաթողարկվի, ոչ մի բան չեմ փոխի։
Առցանց վաճառք
Կարող եք գնել Armenian Geographic-ի գրասենյակից։ Իրականացնում ենք առցանց վաճառք։ Առաքումը Երևանում ու մարզերում անվճար է։ Նաև կարող եք գնել Զանգակ, Արտբրիջ և էպիգրաֆ գրախանութներից։
Armenian Geographic
Մի քանի օրից ուղևորվում ենք Կիլիմանջարո։ Հաջորդ ծրագիրը, որն իրականացնում ենք «Աշխարհի ամենաբարձր 7 հրաբուխներ»-ն են, նախկինում բարձրացել ենք Դեմավենդը և Էլբրուսը։ Կմնան չորսը․․․
Լուսանկարները՝ Տիգրան Վարագի և Armenian Geographic-ի
Leave a Reply